Noorcm Enerji̇ Raporu - Sn. Arzu Toktay'ın Katkılarıyla 27-09-2021

ABD’de İda kasırgası sonrasında oluşan arz yönlü sıkıntılar ve tarihi düşük seviyelerde ham petrol stokları ile fiyatlar geçtiğimiz hafta da yükseliş eğilimini korudu. Küresel üretim kesintileri ile ham petrol piyasası güçlü Dolara meydan okuyor. Petrol ve doğalgazın içinde olduğu enerji piyasası emtia piyasası geneli ile tam bir ayrışma yaşıyor. Hafta ortasında FED’in varlık alımlarını azaltma konusunda verdiği mesajlar ve yükselen tahvil faiz oranlarının piyasa üzerinde etkisi limitli oldu.

Hafta ortasında açıklanan stok değişim rakamlarında ham petrol stokları 3.5 milyon varil düştü. Toplam stok rakamları 414 milyon varil ile üç yılın en düşük seviyesine geriledi. Ham petrol piyasası Ekim 2018’den bu yana en düşük seviyesinde iken talebin de güçlü kaldığı görülüyor. Rafineri ürünlere gelince benzin stoklarının 3.5 milyon varil artış ile 221.6 milyon varile yükseldi. Dizel ve ısıtma yağını içeren damıtık stokları, 1,2 milyon varil düşüş beklentilerine göre 2,6 milyon varil düştü. Aslına bakılırsa rafinaj faaliyetinin göreceli iyileşme ile kasırga öncesi seviyelere dönmeye çalışması ve geçtiğimiz hafta günlük 500 bin varil artış ile 10.6 milyon varil üretim petrol piyasasında fiyat yükselişini desteklemiyor. Rafineri kullanım kapasitesi 14 Eylül ile başlayan haftada 5.4 puan artış ile yüzde 87.5 olarak açıklandı. Bu noktada geçtiğimiz haftanın ithalat rakamlarındaki 519 bin varil artış devreye giriyor. ABD petrol rafinerileri fırtına kayıplarını telafi etmek için Kanada ve Irak’tan petrol ithal ediyor. İçeride Ida kasırgasının yarattığı arz sıkıntısı ardından ithalatta artış olacağı beklentiler içerisindeydi. Önemli olan şu dönemde piyasanın dikkatinde olan kasırga tahribatının ne kadar bir sürede aşılacağı ve talep koşulları olacaktır. Kasırga etkisi aylarca sürecek mi yoksa bir süre sonra etkisini kaybeder mi?

ABD Meksika Körfezi'ndeki en büyük üretici olan Royal Dutch Shell, bu hafta Ida Kasırgası'nın açık denizdeki bir transfer tesisine verdiği hasarın Mars ekşi ham petrol arzını gelecek yılın başlarında sınırlayacağını söyledi. Amerika Birleşik Devletleri genellikle, çoğu ABD Körfez Kıyısından olmak üzere günde 3 milyon varilden fazla petrol ihraç ediyor. Genel yakıt talebinin pandemi öncesi seviyelere yükselmesiyle, rafinerilerin Mars'taki kesintileri telafi etmesi gerekecek. Mevcut koşullarda bir süre daha arz yönlü sıkışıklığın piyasa gündeminde olacağını anlıyorum.

Bir başka dikkat çeken konu Çin emlak şirketi Evergrande’ın yaşadığı finansal sorunlar nedeni ile borçlarını geri ödeme güçlüğü içine girmesi oldu. Bu durum özellikle gelişen ülke piyasalarında zincir etkisi ile bir sorun yumağı olabilir endişesi oluştu. Bu durum petrol hariç riskli varlık grubu içinde olan emtia piyasasında negatif fiyatlamalara yol açtı. Yorumlara bakılırsa Lehman krizi tadında bir piyasa etkisi beklenmiyor. Eğer bu durum Çin ekonomisini tehdit edecek konuma geçerse hükümet yetkilerini kullanarak etkinin büyümesinin önüne geçebilir. Kuşkusuz küresel risk alma eğilimin sert bir biçimde bozulduğu ortam ham petrol talebini de sorgulatacak. Ancak şimdilik stok düşüşleri, düşük OPEC üretimi ve Orta Doğu'daki güçlü talep nedeniyle fiyatlar yükseliş eğilimini koruyor.

Bu hafta etkileşimde olunan piyasalar satış eğilimine girerse bir geri çekilme yaşanabilir. Fiyatların Temmuz ayı zirvelerine yakın olması da kısa vadede düzeltme ihtiyacını işaret ediyor. Buna rağmen bir soluklanma ardından ham petrol piyasasını yeni yüksek fiyat seviyelerini hedefleme potansiyeli olduğunu söyleyebilirim.